Marka sözdür , güvendir , prestijdir , değerdir ve en önemlisi de şirket için soyut bir aktif varlıktır. Günümüzde markalar isim ,renk ,slogan ,fiziksel ve işitsel özelliği , şahsiyeti ile her mecrada özgürce kendi varlığını sürdürmektedir. Marka yalnızca pazarlama bölümü ile değil , ekonomik ve sosyal sonuçlara da sebebiyet vermesinden dolayı finans ,muhasebe , psikoloji ve sosyoloji bölümleri ile de yakın temas içinde çalışmaktadır.
Marka değeri , firmanın sattığı mal ya da hizmetlerinden sağladığı değeri yükselten ya da değeri azaltan aktifler toplamıdır . Bu aktif varlık da marka değeridir .Ekonomik rekabette firmaların en güçlü silahı yalnızca maddi varlıkları değil , sahip olduğu toplam değerin için de yer alan maddi olmayan varlıkların da çok önemli rolü vardır. Firmaların değerini arttıran ya da azaltan en önemli maddi olmayan varlıklardan biri de markadır.
Marka değerinin önemi , küreselleşen dünyada rekabetin ve uluslararası ticaretin hız kazanması ile firmaların sürdürülebilir olması bilincinden geçer. Yapay zekaların konuşulduğu 21.yüzyılda robotik üretimi baz alan yeni imalat sistemleri devreye girmesiyle firmalar marka değerlerini yükseltebilmek için yeni stratejiler geliştirmeye başlamışlardır. “Ben önemliyim , beni daha çok dikkate alın…” mesajını veren Marka, etrafına her koşulda önemini hissettirmektedir.
En yakın zamanda yaşanan pandemi örneği bile tartışmasız en iyi örnek olacaktır. Olağanüstü hal ile yüzleşen dünya piyasası ve insanoğlu hayatta kalma mücadeleleri verirken satın alma süreçlerinde marka değeri bilincine sahip belli markalarla çalışmayı tercih etmiştir. Bu bilinçteki markalar ayakta kalmakta zorlanmadıkları gibi aksine daha da büyümeye devam etmişlerdir.
Yani ;
Diğer markalara kıyasla : ürün /hizmet taleplerinde artış yaşandığı , daha yüksek fiyat ile beraber katma değer statüsünde daha fazla kar elde ettikleri , pazar paylarını korudukları ve hatta geliştirdikleri , nakit akışlarında artış ve istikrarlı büyüme de olduğu da gözlemlenmiştir.
Tablo:1 En değerli 100 Türk Markasından ilk 10 sıralaması – Haziran 2021 raporu
Kaynaklar: Brand Finance ;Haziran 2021 raporu da pandemi süreci 2020 şirket verilerini kapsamaktadır ve https://brandirectory.com/rankings/turkey, Erişim Tarihi:27.07.2021
Marka değerinin hesaplanmasında yer alan karma modellerden biri olan Brand Finance Metodu ile dünyada prestij , saygınlık ve güven veren “Brand Finance” şirketinin hazırlamış olduğu Türkiye’nin en değerli markaları her yıl olduğu gibi Haziran 2021 ‘de açıklanmıştır.
(Tablo:1) Özellikle pandemi öncesi ve sonrası yaşanan sıkıntılara rağmen markaların nasıl mücadele ettikleri rakamsal verilerle sunulmuştur.Ülkemiz firma ve markalarından Türkiye İş Bankası ve Arçelik A.Ş. firmaları da verilebilecek en iyi örneklerden biridir. Bu firmaların marka değer rakamları da yukarıdaki tabloda yer almıştır.Özellikle Türkiye İş Bankası ve Arçelik firmaları 2020 ve 2021 raporlarına göre sıkı çalışma ve özveri ile Haziran 2021 en değerli marka değer rapor sıralamasına göre ilk 3 (üç)’te yer almaktadır. Pandemi öncesine göre kıyaslama yapılır ise (bir önceki yıla göre) ortalama %25 civarında yükselen bir marka değeri rakamı elde etmişlerdir
Kısacası başarılı bir markaya sahip olma yolu , büyük bir emekten , zaman, sabır ve paradan geçeceği için başarılı strateji ve değerlendirme yolları ile olacaktır. Tüketici ürün ya da hizmet alırken özellikle kendisine uygun olan markayı seçme fiilinde bulunacağı için firmaların markalarını güçlendirme yollarına gitmesi gerekmektedir. Tüketicinin güvenini marka ile sağlamak da kolay değildir ancak bu karşılıklı güven ve sadakat ilişkisi ile sağlanacaktır. Birçok araştırma sonuçlarına göre de mevcut müşteri ile yaşanan sadakat ilişkisinden gelecek yeni siparişinin maliyeti ; yeni müşterinin yeni sipariş maliyetine göre çok daha uygun ve ekonomik olacaktır.
Marka Değerinin Şirketlere Etkisi